201909.14
0

Δεν ξεχνούμε. Η Γενοκτονία των Ελλήνων 1914-1923

Η Γενοκτονία των Ελλήνων αναφέρεται στη συστηματική εξόντωση των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1923). Διεξήχθη από δύο διαδοχικές κυβερνήσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας – δηλαδή από το Κομιτάτο Ένωσις και Πρόοδος (ΚΕΠ) και το Τουρκικό Εθνικιστικό Κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Περιλάμβανε σφαγές, εξαναγκαστικές εκτοπίσεις και πορείες θανάτου, απελάσεις, μποϊκοτάζ, βιασμούς, αναγκαστικούς εξισλαμισμούς, στρατολόγηση σε τάγματα εργασίας, αυθαίρετες εκτελέσεις και καταστροφή πολιτιστικών, ιστορικών και θρησκευτικών μνημείων. Σύμφωνα με διάφορες πηγές, περίπου 1 εκατομμύριο Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η πρώτη φάση της Γενοκτονίας των Ελλήνων ξεκίνησε το 1914 στην Ανατολική Θράκη, όπου ολόκληρες ελληνικές κοινότητες εκδιώχθηκαν βίαια και απελάθηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Άλλα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν για την καταδίωξη των Ελλήνων σε αυτή την περιοχή ήταν το μποϊκοτάζ των ελληνικών επιχειρήσεων, δολοφονίες, βαρειά φορολογία, κατάσχεση περιουσίας και η αποτροπή από την εργασία στα κτήματά τους. Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1914 πραγματοποιήθηκε η εθνοκάθαρση των Ελλήνων της δυτικής ακτής της Μικράς Ασίας. Αυτές οι επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων εκείνων της Ανατολικής Θράκης, σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν από την ΚΕΠ χρησιμοποιώντας τακτικές και άτακτες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων μελών της παραστρατιωτικής μονάδας της ΚΕΠ, της λεγόμενης Ειδικής Οργάνωσης (δηλαδή η Teşkilât-i Mahsusa).
Με την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου, ο Ελληνικός αρσενικός πληθυσμός μεταξύ 21-45 ετών στρατολογήθηκε βίαια σε τάγματα εργασίας (τα Amele Taburlari). Οι περισσότεροι από αυτούς έχασαν τη ζωή τους κάτω από άθλιες συνθήκες εφόσον αναγκάζονταν να εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο με λίγη τροφή ή νερό. Το 1915, με τη συμβουλή του γερμανικού στρατιωτικού προσωπικού, το ΚΕΠ απέλασε τις ελληνικές κοινότητες από τα Δαρδανέλλια και την Καλλίπολη με το πρόσχημα της στρατιωτικής αναγκαιότητας. Αυτοί οι Έλληνες δεν είχαν το δικαίωμα να πάρουν τίποτα μαζί τους. Τα εμπορεύματα στα καταστήματά τους πωλήθηκαν αργότερα από τις οθωμανικές αρχές. Απελάθηκαν στο εσωτερικό της χώρας και σε μουσουλμανικά χωριά όπου αναγκάστηκαν να επιλέξουν μεταξύ του Ισλάμ ή του θανάτου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πριν από τις απελάσεις, οθωμανικοί χωροφύλακες (αστυνομία) και οι τσέτες (ένοπλοι συμμορίτες) κατέλαβαν χρήματα και τιμαλφή από τις κοινότητες, διαπράττουν σφαγές και καίνε εκκλησίες και σχολεία. Τον Δεκέμβριο του 1916 αρχίζει η δίωξη των Ελλήνων στην περιοχή του Πόντου. Μέχρι το 1917, πηγές αναφέρουν ότι πάνω από 700.000 Έλληνες είχαν πέσει θύμα ενός προκατειλημμένου και καλά ενορχηστρωμένου σχεδίου αφανισμού.
Σύμφωνα με στοιχεία που συνέταξε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μέχρι το 1918, 774.235 Έλληνες είχαν απελαθεί από τα σπίτια τους, πολλοί από αυτούς στο εσωτερικό της Τουρκίας και χάθηκαν τα ίχνη τους. Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εξέχοντες ηγέτες της ΚΕΠ έλαβαν θανατικές ποινές σε οθωμανικό στρατοδικείο για το ρόλο τους στη διοργάνωση της σφαγής των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αλλά, ο μεταπολεμικός σχηματισμός του Τουρκικού Εθνικιστικού Κινήματος υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ διέκοψε τη διαδικασία για να φέρει τους δράστες στη δικαιοσύνη. Οι εθνικιστές Κεμαλιστές συνέχισαν την πολιτική της ΚΕΠ να διώκουν τους Έλληνες και κατέληξαν στην καταστροφή της κοσμοπολίτικης πόλης της Σμύρνης (σήμερα Ιζμίρ) και στην απέλαση όλων των Ελλήνων που απομένουν στην Τουρκία. Οι αρχές απαγορεύουν την έξοδο από την Τουρκία στον υγιή Ελληνικό αρσενικό πληθυσμό και, αντίθετα, στάλθηκαν στο εσωτερικό όπου οι περισσότεροι έχασαν τη ζωή τους σε στρατόπεδα εργατικής δουλείας ή σφαγιάστηκαν.
Μέχρι το 1923, διάφορες πηγές αναφέρουν ότι περίπου 1 εκατομμύριο Έλληνες έχασαν τη ζωή τους στη γενοκτονία.

Συντάκτης: Bill V. Thomopoulos
Anti-Money Laundering & Counter-Terrorist Financing Specialist
Vancouver, BC, Canada